تجلّی مضامین کلام امام علی (ع) در شعر متنبی
نویسندگان
چکیده مقاله:
چکیده بینامتنی یا تناص، امروزه از مباحثی است که در تحلیل متون ادبی اهمیت فراوانی دارد. یکی از این متنها که همیشه، در طی چهارده قرن، به آن مراجعه میشده، سخنان علی (ع) است. این سخنان، مانند یک دایرةالمعارف است. سخنان امام علی (ع)، نمایشی زیبا و دلانگیز از رابطۀ انسان با خداوند است و ازجمله مباحث آن، الهیات، سلوک، عبادت، دعا، مناجات، نفی دنیاپرستی، حماسه، شجاعت، اخلاق، تهذیب نفس، و اصول و موازین اجتماعی است. ازاینرو هرکس به اندازۀ توانش میتواند از آن بهره گیرد؛ کسانی که توان علمی، استعداد و هوش بیشتری دارند، بیشتر از دیگران میتوانند در آثار خود از کلام امام استفاده کنند. در این میان، شاعران و نویسندگان در ادبیات عربی و فارسی، بیشتر از همه از کلام امیرالمؤمنین (ع) متأثر شدهاند. ازجمله شاعران عرب، متنبی است که سحر کلام وی همیشه توجه ادبپژوهان را به خود جلب کرده است. یکی از امتیازات شعر وی، وجود مضامین حکمی است؛ تا جایی که لقب «شاعر حکیم» به وی داده شده است. بدون شک، متنبی از کلام علی (ع)، چه در مضامین حکمی و چه در سایر مضامین، بهرههای فراوان برده است. در مقالۀ حاضر برآنیم تا با ذکر نمونههایی، چگونگی تجلی مضامین کلام امام (ع) را در شعر متنبی، تبیین و اطلاعات بهدستآمده را تجزیهوتحلیل کنیم.
منابع مشابه
مقدمه ای بر تأثیر کلام امام علی (ع) در شعر عربی
ازآنجا که سخنان گهربار امام علی (ع) – که فروتر از سخن خالق و فراتر از سخن مخلوق است – سرچشمه فصاحت و بلاغت بوده است ‘بسیاری از ادیبان‘کاتبان و شاعران در طول تاریخ سعی داشته اند که با حفظ این سخنان و به کار گرفتن آنها‘ ملکة بلاغت در نوشته هاو سروده هایشان پدیدار گردد و سخنانشان مقبول طبع همگان افتد و بزرگان همچون عبدالحمید کاتب‘ جاحظ بصری‘عبدالرحیم بن زباته‘ابوهلال عسکری وابن ابی الحدید و دیگران...
متن کاملبررسی واژه «قهرمانه» در کلام امام علی(ع)
پژوهشی که پیش رو دارید، با هدف تحلیلِ زبانشناختیِ کاربردِ واژۀ فارسی «قهرمانه» در بیانات امام علی(ع) صورت گرفته است. هر چند این واژه در زبانهای عربی، ترکی و کردی به کار رفته، ولی در اصل فارسی بوده است و ریشه آن، به لحاظ قواعد زبانشناسانه و تاریخ، به زبان پهلوی برمیگردد. همچنین، هر چند این واژه در مصادر رواییِ شیعه و سنّی با معانی گوناگونی به کار رفته، ولی بازه زمانی که این پژوهش در نظر دارد، در ...
متن کاملتأثیر کلام امام علی (ع) در اشعار ابوالعتاهیه
ادیبان و صاحب نظران را اعتقاد بر این است که ابوالعتاهیه (213 یا 209ـ30) خداوندگار و قافله سالار شعر زهد عربی است و اشعار زاهدانه ی او بر پیشانی شعر زهد عربی قرار دارد. ابداع و نوآوری او در اشعار زاهدانه، موجب تفاسیر مختلفی از سوی محققان شده است؛ چندان که گروهی، او را متأثر از حسن بصری، برخی او را وام دار اندیشه های مانوی و بودائی دانسته و عده ای از صاحب نظران نیز ریشه ی زهدیات او را در فرهنگ ای...
متن کاملبازتاب کلام امام علی (ع) در آثار ابوحیّان توحیدی
کلام گهربار امام علی (ع) و مضامین حکمی و اخلاقی نهجالبلاغه، همواره در طول زمان، منبعی غنی از علم و حکمت بوده و شاعران و نویسندگان عرب و غیر عرب با بهرهمندی ازاندیشه آن حضرت، کلام خود را مزیّن ساختهاند، به نحوی که تأثیرپذیری شاعران و نویسندگان نامآور ایرانی و عرب چون مولوی، سعدی، ابن مقفع، ابو العتاهیة، محمود وراق و ... از کلام آن حضرت اثبات شده است. در این میان، تأثیر آموزههای نهجالبلاغه...
متن کاملتقابل عقل و هوا در کلام امام علی (ع)
بزرگترین دشمن سعادت و رستگاری آدمی نفس خودبین و هوسمدار اوست. این مرتبه از نفس زمینه را برای راهیابی اخلاق ناپسند به عرصة وجود انسان فراهم میکند؛ اگر آدمی با این مرتبه از نفس مبارزه کند، میتواند خویشتن اصلی خود را پیدا کند و به مرتبة بالاتری نائل آید. ازاینرو، مجاهده با نفس و کنارزدن هواهای نفسانی موجب بهبارنشستن اخلاق و شکوفاشدن آن در وجود آدمی میشود. درعینحال، تنوع و کثرت جلوه...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 5 شماره 9
صفحات 47- 65
تاریخ انتشار 2014-09-19
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023